Za nami wyniki konkursu Ścieżka SMART 1. Krótko i na temat: średnia procentowa „przechadzalność” wniosków w tym naborze to ok. 12%. Jak to mówią: The good news is that the bad news can be turned into good news when you change your attitude.
Więc co jest takiego dobrego w wynikach Ścieżki SMART 1?
Po pierwsze: spora część aplikacji nie była nawet blisko spełnienia kryteriów (o czym świadczą dane NCBiR). A dlaczego? A dlatego, że czasem strategia wnioskodawców polega na złożeniu daleko nieidealnego wniosku o dofinansowanie, aby „spróbować” lub uzyskać kartę oceny i w kolejnym naborze być już trochę mądrzejszym w zakresie sposobu oceny PARP/NCBiR lub najzwyczajniej w świecie zabrakło czasu na przygotowanie dobrej aplikacji lub złożenie wniosku o dofinansowanie jest spontaniczną decyzją bliżej końca naboru wniosków i większość opisów polega na przekopiowaniu tych samych dwóch zdań (to wiemy, z własnego doświadczenia oceniając w przeszłości wnioski o dofinansowanie). Nie oceniamy czy to dobrze czy źle: tak po prostu jest.
Po drugie: Ścieżka SMART 1 była długo wyczekiwanym naborem. Nazwa FENG (czyli nazwa programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki) odmieniana była przez wszystkie przypadki od wielu miesięcy, co w naturalny sposób wzbudziło zainteresowanie wśród firm, dla których ten konkurs nie był przeznaczony. Chociaż tu stanę w obronie aplikujących: PARP/NCBiR mają wieloletnie doświadczenie w organizowaniu konkursów finansujących B+R, stąd to one ponoszą odpowiedzialność za brak szczelności systemu naboru wniosków. Skoro na poziomie firm opracowujących dokumentację UE można stwierdzić, czy wnioskodawca kwalifikuje się do konkursu, tym bardziej może to zrobić PARP/NCBiR w kilku szybkich krokach instruując zainteresowane podmioty, co w praktyce oznaczają kryteria naboru.
I tu od razu argument numer 3: każda kolejna perspektywa finansowa UE (czego właśnie doświadczamy) rozpoczyna się specyficzną krzywą uczenia się (learning curve) instytucji oceniających wnioski. Pomimo wieloletniego doświadczenia PARP/NCBiR, niestety pierwsze nabory są skażone dużym formalizmem, brakiem „rynkowej” interpretacji treści wpisywanych przez przedsiębiorców, ale za to z każdym kolejnym naborem można uzyskać bardziej praktyczne informacje oparte o realne doświadczenie instytucji.
Po czwarte: na nabór Ścieżka SMART 1 przeznaczono prawie 4,5 mld PLN, natomiast łączny budżet wybranych projektów to: ok 1,8 mld PLN. Co daje nadzieję, że to nie wyczerpanie alokacji było powodem takich niespotykanych statystyk, ale dbałość PARP o spełnienie kryteriów, co zresztą (zdaje się) potwierdza PARP w swoim komunikacie: „Przedmiotem oceny w ramach kryteriów obligatoryjnych była m.in.: innowacyjność produktu lub procesu, która musi być wynikiem przeprowadzonych prac badawczo-rozwojowych (wymagany poziom innowacyjności co najmniej krajowy), zdolność wnioskodawcy do finansowej realizacji projektu, potencjał wnioskodawcy do realizacji projektu, opłacalność. Projekt, który nie spełnił chociaż jednego z kryteriów obligatoryjnych pomimo otrzymania punktów w kryteriach rankingujących, nie mógł zostać pozytywnie oceniony”. Tylko tyle i… aż tyle.